Conflicten in organisaties kosten tijd en geld
Conflicten op de werkvloer – en het daaruit vloeiend werkverzuim – kunnen behoorlijk ingrijpende en negatieve gevolgen hebben, zeker wanneer ze langdurig aanslepen. De planningen raken overhoop, niet-betrokkenen moeten overuren doen, de werksfeer verzuurt, de kwaliteit en productiviteit van het werk daalt, men verliest klanten en aldus omzet, er wordt imagoschade geleden, er ontstaat conflictverzuim (vaak onder de noemer van ziekteverzuim) en langdurige afwezigheid van waardevolle medewerkers, en het leidt in extreme gevallen zelfs tot de beëindiging van arbeidscontracten. Arbeidsconflicten kunnen zich voordoen in alle geledingen en tussen alle actoren van een bedrijf of organisatie, en dit zowel in een setting met of zonder vakbonden. Doorgaans vallen ze te herleiden tot conflicten tussen werkgever/leidinggevende(n) en werknemer, tussen collega’s, of binnen en tussen (management)teams en afdelingen. Op het horizontale niveau spelen vaak territorium- en competentiekwesties, terwijl het op verticaal niveau vooral draait om macht en de constante spanningslijn tussen controle en autonomie. De aanleiding kan echter evengoed liggen bij een medewerker die in conflict ligt met zichzelf, niet tevreden is met zichzelf en weinig zelfrespect en vrede met zichzelf vertoont.
De redenen voor conflicten zijn veelvuldig, dus hierbij alvast een niet exhaustieve lijst: botsingen tussen persoonlijkheden en ego’s, stress, hoge werkdruk, onvoldoende middelen, slecht leiderschap op hogere niveaus, geen duidelijke communicatie, te weinig eerlijkheid, slecht lijnmanagement, onduidelijke invulling van de functies, onduidelijkheid over verantwoordelijkheden, botsing tussen verschillende normen en waarden, slechte samenstelling van de teams, misbruik van macht, taboe-onderwerpen zoals interne organisatie, slecht prestatiemanagement, intimidatie en pesterijen, discriminatie... Zelfs een onschuldige gebeurtenis, zoals het niet ernstig nemen van feedback, kan al een aanleiding zijn. Daarbij komt ook nog dat een conflict vaak al ontstaat bij een louter vermoeden van één van bovenstaande redenen; het volstaat dat iemand een situatie of gedrag op een bepaalde manier interpreteert (zelfs zonder dat er concrete aanleiding is).
In de huidige, moderne organisaties komen conflicten op de werkvloer steeds vaker voor. Er is meer diversiteit in alle geledingen, het talent wordt steeds mondiger, de arbeidsomstandigheden steeds flexibeler, er wordt projectmatig gewerkt en er ligt een sterke nadruk op individueel functioneren. Dit alles werkt nu eenmaal conflicten in de hand.
Het is cruciaal om stil te staan bij het feit dat arbeidsconflicten kosten met zich meebrengen, vooral de slecht beheerde conflicten. Ik raad dan ook ten stelligste aan om de kost meetbaar te maken en conflictmanagement op de bestuursagenda te krijgen. Door de cijfers hard te maken, creëer je een betrouwbare methode om de financiële kosten van conflicten op de werkvloer in beeld te brengen en aldus ook te sturen in de richting van groei.